Sürüngen Hobisi (Bukalemun Beslemek)

Evde evcil hayvan beslemeye hep mesafeli duran birisiyim. Daha önceleri evde balık beslemiştim. Balığı tercih etmenin nedeni akvaryumun dışına çıkmıyor oluşlarıydı. Yani kontrol altında oluşu, ev eşyalarına zarar verememesi vs…

En son yaptığım Latin Amerika seyahatimde ziyaret ettiğimiz yerli bir kabile olan Makaouanler’in beslenmek için ok kullanarak iguana avladıklarını duyunca başta iguanalar olmak üzere sürüngenlere karşı olan ilgim biraz daha artmıştı. Yaptığım araştırmalarda sıcak kuşak ülkelerinde zaten yaygın olan, ülkemizde de yeni yayılmaya başlayan bir fenomen olan sürüngen hobisi ile karşılaştım.

Yasal Boyutu

Türkiye’de sürüngenlerin satışı yasak. Ancak bazı petşoplarda iguanalar satılıyor. Önümüzdeki dönemlerde bu alanda hobicilerin beklentilerini karşılayacak, aynı zamanda da hayvanların yaşam alanlarını tehdit etmeyecek bir yasal düzenleme yapılır diye ümit ediyorum. Mevcut düzenlemeye göre sadece evinde beslediği sürüngenden yavru alan kişilerin yavrularını edinebiliyorsunuz. Hal böyle olunca özellikle bazı türlerdeki hayvanları edinmek bir hayli zor, oldukça da pahalı. Ama imkansız değil. Bu tip sahip edindirme ilanların yayınlandığı internet siteleri var. (www.surungenpazari.com, www.reptula.com) You tube da bulunan sürüngen dostları isimli kanalda bu hayvanlarla ilgili çok detaylı bilgilerin verildiği videolar  var.

Arada sırada letgo gibi sitelere de hayvanına bakamayan kişilerin ya da yavru alan kişilerin koyduğu ilanlar oluyor. Sahibinden com’da İzmir, gibi yerlerden verilen ilanlara dikkat edin. Büyük ihtimalle doğadan yakalanma bukalemun ilanları bu illerden veriliyor. Bu hayvanları almayın. Bu hayvanları edinmeniz Türkiye’de doğaya zarar vermeniz manasına gelmektedir.

Hayvan Seçimi

Konumuza dönecek olursak, yaptığım araştırmalar sonucunda gekolar, kurbağalar, yılanlar, tarantulalar gibi kiminin adını bile daha önce duymadığım bazı hayvanların evcil hayvan olarak beslendiğini öğrendim. Hatta işi evde karınca kolonisi beslemeye kadar götürenler var. Nihayet ben de evde bir sürüngen edinmeye karar verdim. Başta çok ilginç bulduğum iguanalara yöneldim. Özellikle mavi ve yeşil iguanalar çok ilgimi çekmişti. İguanaların otçul oluşu, evdeki havuç patates gibi sebzeleri yemesi beni iguanalar konusunda ikna etmek üzere iken, biraz daha araştırınca iki nedenden ötürü bu hayvanı edinmekten vaz geçtim. Birincisi kuyruğu ile kırbaç atıyor olması, diğeri ise kısa sürede devasa boyutlara geliyor olması… İnsana zarar vermeyen, ve çok büyümeyen bir tür ararken, Gekolar ve Bukalemunlar arasında kaldım. Gekolar bana sokakta gördüğüm kertenkelelerden çok farklı gelmedi. İlgimi çekmedi, ben de bukalemunları araştırmaya başladım.

Bir kere her şeyden önce Bukalemunlar son derece ilginç hayvanlar. Gözlerini birbirinden bağımsız hareket ettiriyor oluşları, kuyruklarının yuvarlak oluşu, renk değiştiriyor olmaları, garip ayak yapıları hayvanlara ilgisi olan herkesin ilgisini çekmeyi başarıyor. Bir sürüngen olduğu için, böcek filan yediği için nadiren hayvandan tiksinenler de çıkıyor. Ancak kesinlikle harika hayvanlar oldukları söylenebilir. Özellikle de panter bukalemunların renk skalaları daha geniş, kırmızı ve turuncu gibi renklere de bürünebiliyorlar.

Bukalemunun İhtiyaçları

Bir bukalemun edinmeye karar verdikten sonra bukalemunların yaşam alanlarını biraz araştırdım ve aşağıdaki temel gereksinimlere bu gereksinimlerle ilgili öğelere, uygulamalara ihtiyaç duyduklarını öğrendim.

Teraryum

Sürüngenlerin yukarıdaki gereksinimlerini sağladıkları mekanlara teraryum deniyor. Aqua:Su Terra: Toprak. Akvaryum: Sukabı Teraryum:Toprak kabı gibi bir şey manasına geliyor. Bukalemun Teraryumlarında genel olarak diğer teraryumlara göre ek olarak damlama sulama sistemlerinin olması gerekiyor. Ya da evde düzenli birileri oluyorsa, elle günde birkaç kez fıs fıs sıkmak gerekiyor. Aslında teraryum yaparak özetle evinizde bir metreküplük bir alanda tropik bir iklim hacmi inşa ediyorsunuz.

Ve bir sürpriz Akdeniz Bukalemunu

Bukalemunlar tropik iklim hayvanları ve tropik iklim kuşağı görülen ülkelerde yaşarlar derken; şok. Meğerse bukalemunların farklı bölgelerde yaşayan türleri varmış. Ülkemizin de faunasında yer alan bir türü bulunuluyormuş. Akdeniz Bukalemunu(Chamaeleo chamaeleon) İzmir’de başlayarak güneye doğru tüm Ege ve Akdeniz bölgesinde yaşıyormuş. İnternette doğada bu hayvana rastlayan birçok kişinin videosu bulunmaktadır. Hatta mandalin kasasında bulunup, Şanlıurfa’da sebze haline düşenine bile rastladım. Zavallı hayvan herhalde, birkaç gün içinde ölmüştür.

Akdeniz bukalemunu da çok güzel bir tür. Ancak akdeniz bukalemunu beslemeyi düşünüyorsanız, üretim hayvanı olmasına dikkat edin. Akdeniz bukalemunu üreten kişiler de olduğunu duydum. Kesinlikle doğadan hayvan almayın. Bu hayvanlar ülkemizin doğal zenginliği. Diyebilirsiniz ki, üretilen hayvanın ataları da doğadan alınmıştı. Bunu evde saksı çiçeği beslemeyle kıyaslayabilirsiniz. Bütün saksı çiçekleri tabi ki doğadan alındı, ama çiçekçiden aldığımız canlı çiçekler doğaya müdahale etmeden, seralarda üretiliyor. Yoksa herkesin evine koyacağı çiçeği doğadan alması da aynı etkiyi yapardı, doğayı tahrip ederdi.

Bence ülkemizin bir zenginliği olan Akdeniz Bukalemunu profesyonel olarak üretip satan yerler olmalı. Madem bu hayvan ülkemizin bir zenginliği, bu hayvanı toplumumuz tanımalı sevmeli, beslemeli. Ama doğadan alarak değil, gerekli yasal düzenlemeler sağlandıktan sonra, hayvan satıcılarının bu hayvanı üretmesi ve yaygınlaştırmasından bahsediyorum. Belki gelecekte bu da olur.

Bukalemun hayvanı beslemenin artılarını ve eksilerini bir tabloda size göstermek istiyorum. Kesinlikle bukalemun beslemenin birçok evcil hayvana göre bir çok yönden daha avantajlı olduğunu düşünüyorum.

Tabloya bakarsanız Bukalemun beslemek istatistiki olarak en fazla olumlu özelliğe sahip hayvan olarak karşımıza çıkıyor. Tablodaki iki olumsuz nokta, ilk kurulum maliyetinin yüksek oluşu ve cansız yemiyor oluşu. Bu demek oluyor ki, ilk başta biraz para harcayacaksınız. Bir de evde canlı böcek bulundurmayı göze alacaksınız. Bu ikisini göze alırsanız, hayvana bakmanız çok kolay. Bir de bazı insanların biraz çekinmesi üstünde düşünülebilir. Onlara da canlı yemle beslendiğini söylemezsiniz. Olur biter 😀

Maliyetler

Bu arada ilk kurulumu pahalı demiştim, ne kadar pahalı onu belirtiyim. Ben hayvan için konforlu bir teraryum kurdum. Pleksi Glass malzemeden özel yaptırdım. Fotoğrafına bakabilirsiniz. Ucuz fileli teraryumlar filan da var ama nem oranını sağlamak zor olacağı için onların hayvan için çok konforlu olduğunu düşünmüyorum. En fazla seyahate filan gidildiğinde portatif olarak tercih edilebilir diye düşünüyorum. Isıtma sistemi, UVB lambası, ve serum hortumundan yaptığım manuel damlama sistemi var. Bu terartum bana herşey dahil 1500₺’ye filan mal oldu.(Ekim 2018 fiyatı) Bu boyutta mobilyalı, motorlu,ışıklı bir akvaryum kurdurmaya kalksanız zaten buna yakın bir maliyeti olacağını düşünüyorum, aşırı bir maliyeti yok. Yine de muhabbet kuşuna 100₺ verip bir kafes almaya benzemiyor. Bu arada otomatik yağmurlama kurdurmaya kalkarsanız o sistem biraz pahalıymış. 2000₺ civarında tutuyormuş. Olmazsa olmaz mıdır derseniz, bence değil. Serumla damlama sistemi kurdum. Aynı işi görüyor. Hayvan su da içiyor. Nem oranını da dengeliyor. Ek olarak bir tane minik su buharı makinesi koydum. Nem oranı çok düşerse onu çalıştırıyorum. 15 dakkada nemi düzene sokuyor. Zaten kendini 1 saat sonra beklemeye alıyor cihaz. Aşırı nemlendirmiyor. Sürdürme maliyetine gelince, lambalar aylık 50₺-100₺ arası elektrik yakar. Yem maliyeti de aylık 50₺ -100₺ arası tutuyor. (Neyle beslediğinize göre değişebilir.) Yani aslında sürüngen beslemek zannedildiği kadar pahalı bir hobi değil. Ama ucuz bir hobi de değil.

Bukalemunu alalı 10 gün geçti. İsmini Selim koydum. Çünkü çok uysal bir bukalemun. Kısa sürede yeni ortamına da alıştı. Elime de alıştı. Hatta elimde sevdikten sonra teraryumuna geri koymak istiyorum, gitmiyor. Elimden inmiyor.

Hayvanın bazı ilginç yönleri olduğunu söylemiştim. Bunlardan birisi, duran suyu içmiyor oluşu. Suyun akması lazım. Yani suyu bir damlama sistemi ile yaprak gibi bir yere damlatırsanız, yapraklardan damlayan suyu içiyor. Hayatta böyle ilkeli olmak lazım. Susuzlukta ölse bile bu ilkesinden vaz geçmiyor bukalemunlar. 😀 Yemek konusunda da bu ilkelerinden taviz vermiyorlar. En pahalı yemi de alsanız, eğer böcek canlı değilse, yemiyorlar. Bu ilkesi de çok hoşuma gitti. Hayvanın bir çizgisi var. Sizin ona uymanızı bekliyor. Kızdırırsanız da tıslıyor. Tıslaması bile karizmatik. Duruşunu bozmuyor. Atlayıp, zıplamıyor. Hayvan adeta baba filmindeki Vito Corleone edasında tıslıyor. Daha da kızarsa dil atıyor. Acıtma amacıyla değil, adeta uğraştırma beni ya der gibi 😀

Sonuç olarak, bu deneyim sonucunda vardığım kanı evde Geko gibi, Bukalemun gibi, hatta yılan gibi bir sürüngen beslemek sandığımız kadar zahmetli ya da marjinal bir şey değilmiş. Hatta diğer evcil hayvanları beslemeye göre birçok avantajı da barındırıyor. Daha şimdiden çok eğlenceli bir hobi olduğunu söyleyebilirim.

Hayvanın teraryumu da kendim tasarladım. Onun tasarımını da anlattığım bir yazı yazacağım.

İyi hobiler.